چند نکته برای کارتون Astro Boy
دیشب داشتم این کارتون رو نگاه میکردم، اتفاقا لغات خوبی برای انگلیسی هم داشت، ولی بعد از کارتون دیدم حیفه بلند بشم ولی نظراتم رو دربارش ننویسم، این شد که اینو نوشتم!
داستان پسر بچه ایست باهوش که پسر بزرگترین دانشمند شهری است شناور که از همه جهات پیشرفت کرده است. دانشمندان جدیدا توانسته اند دو نوع گوی درست کنند که یکی انرژی منفی دارد و خشونت زاست که قرمز رنگ است و دیگری که آبی است دارای انرژی مثبت و صلح آور نیز هست، این پسر در گیرو دار قدرت طلبی یکی از نامزدهای انتخاباتی که بدنبال قدرت و خشونت و کسب قدرت قرمز است میمیرد و پدرش بوسیله گوی آبی یک مدل کاملا شبیه به پسرش را از نوع ربات را میسازد ولی نمیتواند با آن خو بگیرد. ولی نهایتا این ربات انسان نما با قدرت گیری از گوی آبی که نماد صلح و صفاست در مقابل شر و شرور می ایستد و شهرش را از اجانب نگاه میدارد. البته یکی از اجانب همان نامزد انتخاباتی است که با گوی قرمز محیط شهر را به هم ریخته است.
تباین میان رنگ آبی و قرمز، جنگجو و جنگ طلب بودن قرمز ها و صلح طلب و مایه رحمت بودن آبی ها و البته موضوع برنده شدن در انتخابات در انیمییشن و سال ساخت آن یعنی 2009 همه و همه انسان را به این تحلیل میرساند که این نشانه ها اتفاقی نیست. شاید بتوان گفت این کارتون یک بسته آماده سازی از بسیار بسته هایی است که سیاستگذاران امریکایی برای آماده ساختن اذهان مردم و بالخصوص کودکان و رهبری آنها برای پیشبرد اهداف خود از آن استفاده میکنند، البته آنگونه که خود میخواهند. کسی که نامزد انتخابات است دائما این جمله را تکرار میکند که من باید در انتخابات پیروز شوم. او البته جنگ طلب و خشن است و علاقه زیادی نیز به گوی قرمز دارد که موجب جنگ و خشونت است، چنین کسی به خوبی میتواند نماینده ای از حزب جمهوری خواه باشد که البته رنگ مشخص کننده آنان نیز قرمز است. از آن طرف هر جا که رنگ آبی وجود دارد مایه رحمت و روح بخشیدن و صلح و صفا و شفا و آسایش است و این رنگ مشخص کننده حزب دموکرات در آمریکاست که قرار است در انتخابات 2009 پیروز شود!!! جالب آنجاست که در کنفرانس خبری که قرار است فرد خشونت طلب برای انتخابات سخنرانی کند، شعار او این است: "الان وقت تغییر نیست!" یعنی اینکه رقیب او شعار تغییر داده است، یعنی اوباما! همچنین پارچه نوشته های او در کنفرانس خبری نیز نوشته شده که رقیب او را رها کنید و به من رای دهید و نام رقیب او stone است. شاید اگر سوء ظنی نگاه کنیم stone یعنی سنگ و سنگ سیاه است، یعنی رقیب سیاه است! در آخر نیز مشاهده میشود که این گوی آبی و ربات دارای این گوی است که منجی جامعه خود است و انها را از شر تمامی خطرات محفوظ میدارد، چه دشمنان داخلی که همان حزب مخالف خود یعنی جمهوری خواهان و جنگ طلبان باشند و چه دشمنان خارجی که گهگداری به آنان حمله میکنند و در برابر آنان می ایستند. یعنی یک آماده سازی کامل برای به پیروزی رسیدن یک سیاهپوست از حزب دموکرات! و نهایتا جمله ای که در آخر انیمیشن گفته میشود جمله ایست طلایی! وقتی یک تهدید دیگری برای شهر اتفاق می افتد و استرو قهرمان کارتون، میرود که با آن مبارزه کند، پدرش به او میگوید آماده ای؟ جواب میده I was made ready! من آماده ساخته شده ام... (احساس بسیجی بودن میکنم...!!!)
نکات دیگر کارتون که چرا شهر را از زمین جدا کردند و معلق در آسمانها کردند یا اینکه چرا اینقدر روی مهربان بودن و دارای احاساست انسانی بودن رباتها تاکید کرده بود بماند برای دکتر عباسی! اما یک نکته اینکه در فیلم ابتدایی کوتاه اولی که برای کودکان در مدرسه پخش میشود، نشان داده میشود که تمامی پیشرفت ها و خوشبختی های آنها ناشی از وجود دانشمندی است که در وزارت علوم مشغول خدمت است. یعنی تمام آرزوهای ما با علم است که محقق میشود و این نکته به کودکان می آموزد که دین در خوشبختی هیچ جایگاهی در زندگی ندارد، فقط علم است که انسان را خوشبخت میکند و این ادامه همان تفکری است که از رنسانس آغاز شده بود. البته در کارتو متذکر مشود که تمامی این پیشرفتها و تحقیقات ما بخاطر پشتیبانی های مالی از طرف ارتش است.
تمام چیزی که برایم جالب بود این استکه چقدر دشمنان ما روی رسانه هایشان تکیه کرده اند و بوسیله آنها اذهان نه تنها مردم خود را بلکه مردم جهان را نیز تغییر میدهند. اینکه سیاستگذاران بخوبی از توانایی های انیمیشن سازی خود استفاده کنند تا کارتونی متناسب برای کودکان خود بسازند و حتی برای آنان برنامه ریزی داشته باشند تا آنها را نیز با سیاست های خود همراه سازند، برایم بسیار جالب و البته درس آموز است. این اصلا به معنی این نیست که میخواهند از همان کودکی یک تحلیل گر سیاسی بسازند، ابدا. آنها میخواهند آنگونه که میخواهند فرزندان خود را تربیت کنند و همانگونه که سیاستگذاران کلان تصمیم میگرند فکر کنند، چراکه نمیخواهند کسی در مقابل سیاستهای آنان قد علم کند.
بعد از آنکه مارتین لوتر کینگ و بعد مالکوم ایکس جنبش حمایت از حقوق سیاهپوستان را براه انداختند و تا حدی به نتیجه رسیدند، از آن زمان تا کنون مراکز سیاستگذاری آمریکا مطالعات عمیقی بر ماهیت جنبش ها انجام دادند. به همین دلیل است که جنبش 99 درصد را براحتی خنثی و کنترل کردند. متناسب با یکی از دروسمان کتابی را از کتابخانه دانشگاه قرض گرفتم: Government in America: Policies and Politics این کتاب یکی از کتابهای اساسی و اولیه است برای دانشجویان آمریکایی که تازه وارد رشته علوم سیاسی شده اند. قصد بیان تمام ویژگی های کتاب را ندارم _ البته ویژگی های بسیار داشت که بماند_ ولی هدفم این بود که یکی از فصول اصلی کتاب به تنهایی عنوان Movements را یدک میکشید و ضمن معرفی دقیق و تعریف جنبشها، نحوه مقابله و کنترل جنبشها را بصورت بسیار تلویحی به دانشجوی علوم سیاسی آموزش میداد. یکی از ابزارها رسانه بود.... .
انیمیشن دیگری را خیلی وقت پیش با پیشنهاد استاد اقتصاد سیاسی مان (!) مشاهده کردیم. How to Train Your Dragon. صحبتهای دکتر عباسی درباره این انیمیشن کافی و وافی است. ایشان این کارتون را انقلابی در کارتونهای موجود میدانند چرا که راهبرد را عوض کرد. خلاصه و مجمل اینکه در این انیمیشن بصورت غیر مستقیم و تلویحی (اصل کار هم این استکه غیر مستقیم به شما چیزی را بیاموزم تا در ناخود آگاه شما اثر بگذارد، مستقیم که کاری نداره و البته اثری هم نداره!) به کودکان می آموخت که دیگر نیازی نیست حتما با زور و قهر و شمشیر با دشمنانتان بجنگید تا انها را رام کنید، گذشت از این کارها، شما میتوانید با قدرت نرم یعنی با محبت دشمنتان را در راستای اهداف خودتان به کار بگیرید و حتی از آنان سواری هم بگیرید! در تمامی کارتونها قهرمان داستان یک انسان پرزور و قدرتمند است که همه را با یک انگشت ناکار میکند ولی در این انیمیشن برعکس، قهرمان داستان یک پسر نازک و فسقلی است که اصلا توانایی جنگیدن با اژدها هایی که به شهرشان حمله میکند ندارد، ولی چیزی که او بلد است و او را قهرمان داستان میکند نیروی محبت و به قول خودمان خر کردن است! او میتواند با محبت اژدها ها را رام کند و از آنها علیه خودشان استفاده کند!
ما رسانه را دسته کم گرفته ایم. چه کار ها که با این رسانه نمیشود کرد... . قطعا رسانه ای که قرار است با آرمانهای ما کار کند (یعنی رسانه ایده آل) و اجرا شود به هیچ وجه قصد تحمیق ملتها و تحمیل نظرات را نخواهد داشت. در این دوره از زمانه، ناگزیر از استفاده بهینه از رسانه هستیم. اگر عمیق تر بنگریم ما سیاتگذاری و خط مشی گذاری را دسته کم گرفته ایم. اتاق فکر ها و مراکز تحقیقاتی برای حکومتمان را دسته کم گرفته ایم و به آنها بهایی نداده ایم. چرا که این مراکز اند که تعیین کننده جهت حرکت حکومت ها هستند. رسانه که ابزار است... .
چند سوال فقط برای مطرح شدن!
آیا تا بحال از انیمیشن و کارتونها بعنوان ابزار هایی برای سیاست گذاری و خط مشی گذاری ها برای مملکتمان توجه کرده ایم؟ آیا چنین توانایی در انیمیشن سازی داریم؟
آیا تا بحال به فکر انیمیشن ساز های ما افتاده که چگونه تحلیل سیاسی و یا حتی امور کاربردی دیگری نظیر نحوه ی پس انداز را به کودکانمان از همان بچگی آموزش دهند؟ کاری که اکنون کشور های دیگر انجام میدهند.
در سطحی خردتر، آیا دغدغه تهیه کارتونهای مفید و بی ضرر و متناسب با فرهنگ و سبک زندگی خودمان برای کودکانمان را داشته ایم؟ اصلا از آثار مخرب کارتونهای غربی بر فرزندانمان خبر داریم؟ یا اینکه بی محابا هر کارتونی که شبکه پویا پخش کند را مناسب کودکان خود میدانیم؟!
چرا برخی از کارتونها بعد از اینکه نمایش داده میشوند، عروسک های شخصیت های کارتون، وسایل تحریر شخصیت های کارتون، بالشت و پتو با طرحهای شخصیت های کارتون، تی شرت ها و لباسهایی با طرحهایی از شخصیت های کارتون و ... را میتوانیم در بازار ببینیم؟ آیا همه اینها ابزارهایی برای خو گرفتن فرزندانمان با این شخصیت ها و ایجاد الگو برای آنها نیست؟ نمونه بارز این کارتونها کارتون داستان اسباب بازی است. این همان پیوست فرهنگی نیست که حضرت آقا نبود آن را علت شکست طرح دارا و سارا میدانند؟
و ....
